ریزازدیادی گل محمدی (.rosa damascena mill)

از نظر اقتصادی گل محمدی یکی از مهمترین گیاهان دارویی و معطر در ایران است. تکثیر آن با روشهای سنتی با مشکلاتی مواجه است. لذا کشت درون شیشه ای آن جهت تکثیر سریع و حذف بیماریها اهمیت زیادی دارد. به علاوه در مرحله شـاخه زایی زرد شدن سریع نوشاخه ها، رشد کم و برگزایی اندک آن از مهمترین عوامل محدودکننده به شمار می آیند. لذا در این پژوهش اثر سه محیط کشت مختلف (ms، wp و ql) بر ریزازدیادی گل محمدی از طریق کشت قطعـات جداکشت گره واجد جوانه جانبی بر قهوه ای شدن محیط کشت، تکثیر نوشاخه و ریشه زایی ارزیابی شد. در محیط ms اثر 48 تیمار هورمونی مختلف ba و kin (mg/l 0- 5) به تنهایی یا به طور همزمان بر روی فاکتورهای رشد مورد بررسی قرار گرفت و بهترین ترکیب bap با غلظت mg/l 5 و kin با غلظت mg/l 1 شناخته شد. در بررسی اثر چهار تیمار هورمونی bap و kin (mg/l 1 و 3) در سه محیط پایه (ms، wp و ql) نشان داد که محیط ql حاوی mg/l 3 bap محیط مناسبی جهت پرآوری شاخه بود. اثر غلظتهای مختلف bap و kin به صورت همزمان و tdz به تنهایی در محیط کشت ql و همچنین اثر دوره هـای مختلف پیش تیمـار تاریکی (3، 7 و 14 روز) بر شاخصهای رشد در مرحله استقرار و شاخه زایی بررسی شد. بر اساس نتایج حاصل، رشد گیاهچه ها در محیطهایی که 3 و 7 روز در تاریکی قرار گرفته بودند بهتر بود. ریشه زایی در محیط های ms، ql و wp در غیاب یا حضور kin، bap و naa مطالعه شد. در محیط ms ریشه زایی همراه با شاخه زایی در تیمارهای mg/l1bap و mg/l3 و1 kin و در سایر محیطها، بیشترین درصد ریشه زایی در ¼ql فاقد هورمون و در محیط wp حاوی mg/l 2/0 naa مشاهده شد. محیط ql حاوی mg/l5 bap و kin1mg/l در مرحله شاخه زایی نسبت به سایر محیطها نتایج بهتری را نشان داد و همچنین گیاهان رشد یافته در این محیط در ¼ql فاقد هورمون ریشه دار شدند. این مشاهدات پیشنهاد می کند که محیط کشت ql برای ریزازدیادی گل محمدی در مقایسه با محیطهای ms یا wp محیط بسیار مناسب تری است.